Captaen na foirne (Team Captain) Réiteoir (Referee)
An Fear Líne (The linesman)
An lucht tacaíochta (supporters)   
An fhoireann baile/An fhoireann eile  
Cluiche ceannais (Final)
Cluiche leathcheannais (Semi-final)
Bainisteoir                       
Trasnán (crossbar)                 
An chéad leath (The first half)
An dara leath (The second half) Cuaille/Cuaillí (Goal-post/s)            Corn (Cup)                                 
Na maoir líne (The sideline officials)
Na maoir chúil (The umpires)
Peil Ghaelach (Gaelic football)
Ruathar aonair (Solo run)
Seomra Feistis (Dressing Room)
Taobhlíne (sideline)              
Ar fóraoil (wide)
Blocáil (block)
Breith iontach (great catch)
Beir ar an liathróid (catch the ball)
Cúl (goal) Cúilín (point)
Cúl Báire (Goalkeeper)
Cosantóir (defender)
Imreoir lár páirce (Midfield)
Lánchúlaí (Full back)
Lántosaí (Full forward)        
Tosaí (Forward)
Cic éirice (penalty)
Sábháil (save)                       
Mí-ádh (hard luck)

Pictiúir anseo

Tubaiste ar Scoil: anseo

Fadhbanna ag Daoine Óga Inniu: anseo

Turas go dtí an Chathair: aistí anseo

Cuairt chuig an Dioscó: aistí anseo

An Beárbaiciú: anseo

Réabhlóid sa Fhrainc: anseo

Mise sa Siopa Spóirt: anseo

Cuairt an Taoisigh: anseo

Ag Sciáil Thar Lear

Mise ar an teilifís!

Mise i bhFeighil an Tí: anseo

Cuairt ar an Meánscoil: anseo

San Ionad Siopadóireachta: anseo

Timpiste Bhóthair: anseo

Bealach Glas go Turlough: Béarla/Gaeilge anseo

Lá in Amstardam: Béarla agus Gaeilge anseo

Dúchas

Rugadh mé in Éirinn agus tá mé i mo chónaí inti le dhá bhliain déag anuas. Mar gheall ar seo tá an-ghrá agam do dhúchas na tíre seo.
Tá alán rudaí ceangailte le dúchas na hÉireann mar shampla ceol, amhráin, spórt, teanga, damhsa, litríocht, stair, tir-eolas, agus teagasc críostaí. Is iad na cinn is tábhachtaí domsa ná ceol, spórt agus teanga dúchasach na hÉireann. Tá na cinn seo ar na cinn is tábhachtaí dom mar bainim taitneamh astu. Phioc mé ceol mar ceapaim go bhfuil alán úirlisí dúchasach d'Éire, mar shampla an bodhrán, píopa uillinn, an fheadóg, an bainseo agus an ceann is fearr liomsa an fidil. Déanaim ceachtanna san fhidil gach Máirt. Tá alán ceoltóirí Éireannacha mar Sharon Shannon, Christy Moore, Séamas Ennis agus Seán O' Riada. Seinnann siad seo ceol iontach ar fad. Thaitíonn peil gaelach agus iománaíocht go mór liom. Imrítear na cluichí móra i bPáirc an Chrócaigh. Ceapaim gurbh é an peileadóir is fearr ná Maurice Fitzgearld agus an iománaí is fearr ná D.J. Carey. Gach bliain bíonn comórtas tíre do pheil gaelach agus iománaíocht. Faigheann an fhoireann is fearr sa tír, sé sin an fhoireann a bhuann cluiche ceannais na hÉireann sa pheil an corn "Sam Maguire" agus faigheann an fhoireann is fearr san iománaíocht an corn "Liam McCarthy". Tá na cluiche dúchasacha seo an-mhaith ar fad.
Is í an ghaeilge an teanga dúchasach sa tír seo ach ní labhraíonn gach duine í. Labhraitear an ghaeilge i gConamara, i nDún na nGall i gCiarraí agus ar roinnt de na hoileáin. Téim chuig gaelscoil Raifteirí agus labhraím an ghaeilge ansin. Bunaíodh TG 4 chun cabhrú leis an ngaeilge. Tá Radio na Gaeltachta ann freisin. Déanann Mícheal Ó Muircheartaigh tráchtaireacht ar na cluichí peile agus Iománaíochta i ngaeilge ar TG 4 agus ar Radio na Gaeltachta. Ceapaim go bhfuil alán gaeilge sa tír ach ní úsáideann gach duine í.
Tá an dúchas an-tábhachtach mar taispeánann sé an difríocht idir Éireannaigh agus daoine ó thíortha eile. Táim féin an-bhródúil as mo thír agus mo chuid gaeilge.

Le Fionnuala Ní Chuinn

Is tír shean agus saibhir í an tír seo. Ta cáil ar an dtír seo i bhfad is i gcéin toisc go bhfuil cultúr tradisiúnta againn. Deir an seanfhocal gur treise dúchas ná oiliuint agus is fíor é. Tá an cultúr ina steillbheatha cé gur fhulaing an tír seo anró agus cruatan san am atá thart.

Dúirt Padraic Mac Piarais "tír gan teanga, tír gan anam". Is teanga í an ghaeilge a bhfuil a háit féin aici i gcultúr agus stair na hÉireann. Is cuid dár n-oidhreacht í. Tá an teanga aon mhíle cúig chéad bliana daois. Is sa Ghaeilge atá an litríocht is sine in iarthar na hEorpa. Sábhálann mórtas cine an teanga. Is siombail dóchais é go bhfuil níos mo scoileanna lánghaelacha ann anois ná riamh.

Tá tábhacht mhór ag an spórt in Éirinn . Bunaíodh an Cumann Lúthchleas Gael in 1884 chun ár gcluichí náisiúnta a chaomhnú. Imrítear an pheil ghaelach agus an iománaíocht ar son an phléisiúir a thugann siad. Tá siad á n-imirt leis na cianta fada agus bíonn an-suim ag gach duine sna comórtais áitiula agus go mór mór sna cluichí í bpáirc an Chrócaigh.

Tá an-tóir ar an rince gaelach ní amháin sa tír seo ach i measc Éireannach thar lear. Taispeántas ollmhór ab ea an Riverdance. Chruthaigh sé don domhain iomlán go raibh an rince gaelach beo agus corraitheach. Téann an damhsa agus an ceol lámh le lámh in Éirinn. Bíonn na sluaite ag fleadh ceoil na hÉireann gach bliain nó scoil shamhraidh Willie Clancy-idir óg agus aosta. Féachann gach duine ar Paddy Maloney mar Ambasadóir cultúrtha ar son na tíre seo. Tá an ceol Gaelach ina steillbheatha sna tithe tabhairne agus sna scoileanna. Bhailigh Seán ó Riada grúpa de cheoltóirí tradisiúnta le chéile. Bhunaigh sé Ceoltóirí Chualann chun ceol ár sinsir a choinneáil beo-m.sh ceol an Chearbhalláin agus na sean-chruitirí. Léirigh sé go raibh fuinneamh ag baint le ceol na hÉireann.

Cé nár chuala trácht ar na Fianna ? Mhair na scéalta seo ó ghlúin go glúin,cé gur scríobhadh na scéalta sa dara haois déag. Tá aithne againn go léir ar Fhionn mac Cumhaill agus ar Chúchulainn a chosain Uladh i gcoinne saighdiúirí an Bhanríon Meadbh. Nach bhfuil cáil domhanda ar an Leabhar Ceanannais-sampla den ealaín Cheilteach. Is sampla é an leabhar seo den dúil sa léann a bhí ag ár sinsear. Tagann na mílte turasóirí go dtí an tír seo gach bliain. Ní feidír a rá go mbíonn siad ag lorg na gréine! Tagann siad anseo chun iarsmaí an tseansaoil a fheiceáil. Tá Brúigh na Bóinne chomh sean leis na Pirimídí san Eigipt. Tá páirceanna Céide í dtuaisceart Chontae Mhaigh Eo mar chruthú go raibh an fheirmeoireacht faoi lán seoil in Éirinn na cianta ó shin. Insíonn gach caisleán agus gach túr a scéal dúinn faoin saol atá thart. Tá scéal eile á nisint ag logainmneacha na hEireann.

Ní féidir le náisiún a chúl a thabhairt le dúchas. Is scáthán na tíre ar an saol a bhí ag ár sinsear. Is é an dúchas a thugann féiniúlacht don tír agus don duine. Briseann an dúchas trí shúile an chait agus nach fíor an seanfhocal! Ní haon ionadh go bhfuilimid bródúil as ár dtír álainn seo.

Le Conchubhair Mac Pháidín